Arhiva Oznaka: Srednjovekovni nadgrobni spomenici

Vanja BELOŠEVAC – SREDNJOVEKOVNI NADGROBNI SPOMENICI NA NEKROPOLI U MARINOJ ŠUMI

Svim oblastima u kojima se nalaze nekropole sa srednjovekovnim
nadgrobnim spomenicima (u stručnoj literaturi poznati pod nazivom
stećci), Bosni, Hercegovini, Dalmaciji, južnoj Hrvatskoj, zapadnoj
Srbiji poklonjena je značajna pažnja pri njihovom sistematskom
proučavanju. Izuzetak predstavlja jedino Crna Gora, u kojoj je, i pored
saznanja o postojanju velikog broja ovih spomenika, urađeno veoma malo.
Jedina sistematski obrađena nekropola u Crnoj Gori nalazi se kod
Petrove crkve u Nikšiću.1
Za pljevaljski kraj do sada je urađen samo sumaran popis jednog broja
najpoznatijih nekropola, gde je dato samo njihovo brojčano stanje i
navedeni su samo neki najkarakterističniji oblici.*Novijim rekognosciranjem
terena, koje još uvek nije završeno, moglo se utvrditi da je broj
ovih nekropola daleko veći, ali da je broj spomenika na nekim do sada
poznatim nekropolama izmenjen, odnosno da je za poslednjih četrdesetak
godina, od kada je urađen ovaj prvobitan popis, izvestan broj spomenika
uništen. Koliko su ovi spomenici ostavili traga na ovom prostoru vidi
se iz lokalnih naziva mesta, jer ih tamo gde se oni pojavljuju, čak i u svom
amorfnom obliku, obavezno prati naziv „mramor”, „mramori”, „krst”,
„krstovi”. Srednjovekovne nekropole su uglavnom smeštene na nekom
uzvišenju ili blago uzdignutoj humci, u blizini važnijih puteva, i to
najčešće na mestima odakle potpuno dominiraju okolinom. Posebno treba