Ovaj rad je nastavak saopštenja podnetog na 10. naučnom skupu Zavičajnog muzeja u Pljevljima. Autor smatra da je demografsko pitanje jedno od najvažnijih pitanja za narod i državu. Demografska eksplozija stanovništva poslije svih buna, ustanaka i ratova za oslobođenje i ujedinjenje, posebno poslije Prvog i Drugog svjetskog rata je pouka za sadašnje generacije. U prvim decenijama socijalističke Jugoslavije društveno-politički uslovi su uticali prvo na povećanje, a potom na smanjenje priraštaja stanovništva: radikalna nacionalizacija i agrarna reforma, pa nagla idustrijalizacija i kolektivizacija „oterala“ je brojno stanovništvo sa sela u gradove i druge razvijene sredine. Industrijalizacija je donijela zagađenost životne sredine, povećanu smrtnost i iseljavanje stanovništva. Početkom dvadest prvog vijeka organizovana je neprimjerena privatizacija preduzeća kada je veliki broj radnika ostao bez posla, brige države i životne perspektive.

Ovaj rad je deo širih autorovih multidisciplinarnih istraživanja Sjeničko-pešterske visoravni. Ovaj deo Srbije je veoma zanimljiv za istraživanja iz više oblasti i specifičnih tema. Međutim, prostor je retko sistematski i celovito istraživan i obrađivan u vidu sinteza. I ono što je rađeno bilo je uglavnom uzgredno i fragmentarno. Istorijska demografija je bila posebno zapostavljena. Doduše, migracioni procesi su bili dinamični, a Sjeničko-pešterska visoravan, kao i cela Stara Srbija, je bila i matično i etapno migraciono područje. I to je, uz ostale faktore, bitno uticalo i na ukupna demografska kretanja, kako ranije tako i u najnovije vreme. Posle Drugog svetskog rata, a posebno od kraja šezdesetih godina pa do početka 21. veka migracioni procesi i drastičan pad nataliteta su doveli do prave depopulacije ovog prostora. Nastale su i krupne promene u versko-konfesionalnoj i nacionalnoj strukturi stanovništva. Taj trend depopulacije i strukturnih izmena traje i dalje, što će sigurno imati i dalekosežne posledice.

Bamija predstavlja zeljastu biljku iz porodice slezova, čiji se nedozreli plod upotrebljava kao povrće. Nekada se često koristila u našim jelima. U radu se razmatra porijeklo i rasprostranjenost bamije, njene vrste i načini upotrebe u različitim kuhinjama.

Kao učesnik i očevidac borbenih operacija Javorske brigade pukovnika Milivoja Anđelkovića i dobrovoljačkih komitskih jedinica pod komandom Sretena Vukosavljevića protiv turaka, narodni guslar Jevrem Čakarević je ne samo pouzdan hroničar, majstor za upečatljive detalje, već i pronciljiv opservator prilika sa smislom za psihološka nijansiranja. Čakarevićeva pjesma Boj na Sjenici u ovom radu problematizuje se kao književno štivo, ali i kao istorijsko svjedočanstvo.