Božidar Žugić je rođen 14. marta 1916. godine, u selu Žugića Bare, pod Durmitorom. Odrastao je u Pljevljima, u skromnoj porodici, sa roditeljima, Vukašinom i Marijom, sestrom Savetom i trojicom braće, Vitomirom, Savom i Aleksandrom. Tokom školovanja bio je odličan đak. Još kao gimnazijalac pokazao je veliki talenat za pisanje. U najranijoj mladosti bio opčinjen herojstvom i junaštvom istaknutih ličnosti iz naše istorije, Milošem Obilićem i Bajom Pivljaninom, kojima je posvetio neke od svojih pjesama. U listu „Naša iskra“, u aprilu 1931. godine, objavljena je njegova pjesma o Baju Pivljaninu.
Nakon završene pljevaljske gimnazije Božidar upisuje Vojnu akademiju u Beogradu, koju su završila i njegova dva brata. Tokom školovanja isticao se svojim radom i angažovanjem i bio je među najboljima u klasi. Kao poručnik Vojske Kraljevine Jugoslavije od 1936. godine službovao je prvo u Nišu, potom u Beogradu i Virovitici.
Ubrzo su usledila ratna dešavanja u Evropi i prijetila su da se prošire i na Kraljevinu Jugoslaviju. Odluka jugoslovenske vlade da 25. marta 1941. godine potpiše sporazum sa Njemačkom, o pridruživanju Trojnom paktu, izazvala je negodovanje naroda, nakon čega je uslijedio državni udar i smjena vlade. Svima je bilo jasno da će zbog toga uslijediti Hitlerova reakcija i bilo je pitanje dana kada će Jugoslavija ući u rat. Vojne snage u zemlji počele su sa povlačenjem iz unutrašnjosti na područja duž granice. Proces pregrupisavanja vojske je bio samo djelimično završen kada je, 6. aprila 1941. godine, bombardovanjem Beograda, počeo napad njemačkih fašističkih snaga.
Početak aprilskog rata, zatekao je pukovnika Božidara Žugića na području uz mađarsku granicu. Njegov Deseti posadni inžinjerijski puk bio je raspoređen od Bezdana do Subotice. Ulaskom i Mađarske u rat, 11. aprila, istog dana je uslijedio jak napad sa udruženim njemačkim snagama. Znatno slabija i malobrojnija jugoslovenska vojska pokušavala je da pruži otpor agresorskim snagama. Vrhovna komanda je naredila povlačenje Desetog puka, prema Dunavu i Novom Sadu. Nakon dva dana povlačenja, na putu prema Bačkoj Palanci, u selu Gložane, 13. aprila 1941. godine, kolonu jugoslovenske vojske presjekao je i opkolio hortijevski mađarski korpus sa oklopnim tenkovskim pukom. Glavnokomandujući rezervni pukovnik Božidar Ristić, procijenio je situaciju bezizlaznom i tokom pregovora sa mađarskim oficirima, prihvatio sve njihove zahtjeve. Pristao je na bezuslovnu predaju puka, njegovo razoružavanje i istupanje oficira, među kojima je bio i Božidar Žugić, koji se energično suprotstavio predaji, jer je smatrao da se tako ne brani otadžbina. Istupio je iz stroja, izvadio pištolj i pucao prvo u mađarskog, a potom u svog komandanta, nakon čega je nastao haos. Neprijateljski rafali su osuli paljbu po Božidaru i jugoslovenskim vojnicima. Beživotno tijelo oficira Žugića dodatno je pregaženo tenkom.
U mađarskim novinama, od 17. aprila 1941. godine, objavljen je članak u kojem je iznijeto viđenje njemačkog feldmaršala Maksimilijana, o ovom vojničkom činu, gdje je rekao: „Samožrtvovanje i kažnjavanje svog komandanta, zbog predaje, najveći je moralni čin pripadnika jedne armije, što je svojstveno samo srpskom ratniku i može da služi na čast vojsci koja takve pojedince ima“.
Po izričitoj naredbi mađarskih vojnih vlasti, zbog ubistva mađarskog kapetana, bilo je zabranjeno da se ratnik i patriota Božidar Žugić sahrani u seoskom groblju, zajedno sa poginulim srpskim vojnicima i da mu se održi opijelo. Njegovo tijelo položeno je u raku pored puta, van groblja. Nakon dvije decenije, žitelji sela Gložana prenijeli su grobne ostatke oficira Božidara Žugića na mjesto gdje počiva 17 njegovih saboraca. U znak sjećanja na ove srpske vojnike, mještani su 1964. godine podigli spomenik na mjestu njihovog stradanja.
Zbog svoje moralne i vojničke odanosti otadžbini, poručnik Božidar Žugić, kome su sloboda i čast bili jedina ideologija, nije mogao da prihvati izdajnički čin predaje svog pretpostavljenog, svjesno žrtvujući i sebe. Ovakav herojski čin oficira Vojske Kraljevine Jugoslavije zabilježen je kao jedinstven u našoj istoriji. Dugo godina ostao je zapamćen ovaj njegov junački podvig, ali zbog činjenice da je bio pripadnik Vojske Kraljevine Jugoslavije, bio je zapostavljen od vlasti nove jugoslovenske države. Njegov primjer i žrtva kasnije su poslužili da se uspostavi jedna od ustavnih normi SFRJ, a to je – da niko, u ime države, nema pravo da potpiše ili prizna kapitulaciju ili okupaciju, te da je takav akt protivustavan i kažnjiv.
U znak sjećanja i pomen poručnika Božidara Žugića, u Pljevljima, gradu u kojem je odrastao, skupštinskom odlukom od 6. juna 2008. godine, prihvaćena je građanska inicijativa, da se ulica, koja vodi prema Malom Bogiševcu, nazove njegovim imenom. Zalaganjem Udruženja ratnika 1912-1918, u gradskom parku, na mjestu nekadašnje porodične kuće Žugića, podignuta mu je i spomen-bista, 2012. godine. Još jedna spomen-bista Božidara Žugića, koju je podigla njegova majka Marija, nalazi se u blizini mosta na rijeci Tari. Njegova oficirska sablja čuva su Istorijskom muzeju u Beogradu, kao svjedočanstvo oficirske časti koje je odbranjeno samožrtvovanjem.
Sva ova obilježja podignuta su u cilju očuvanja sjećanja na herojsko djelo velikog patriote poručnika Božidara Žugića.
Katalog sa izložbe
Snimak otvaranja izložbe (TV Pljevlja)
Foto galerija Božidara Žugića
