GLASNIK ZAVIČAJNOG MUZEJA BR. 14 TEMA BROJA PROSVJETNI I KULTURNI ŽIVOT POTARJA I POLIMLJA (povodom 200-godišnjice rođenja P. P. Njegoša)   Milić F. Petrović (Arhiv Jugoslavije, Beograd) NJEGOŠEVO VREME I PLJEVLJA Dr Žarko Leković (Istorijski institut, Podgorica) PETAR II PETROVIĆ NJEGOŠ I STARA HERCEGOVINA (Prosvjetna i kulturna slika) Prof. […]

APSTRAKT: U radu su prikazani rezultati istraživanja 2010-2014. na pećini Trlica, koja se nalazi u blizini grada Pljevlja. Obrađuju se i analiziraju slojevi koji se na osnovu otkrivene bogate faune i komparativnog materijala, mogu opredijeliti u rani i srednji pleistocen. Brojnost i raznolikost nađenih vrsta krupnih i sitnih sisara svrstavaju ovaj lokalitet među najznačajnijim na Balkanu u pogledu izučavanja pleistocenske faune.
KLJUČNE RIJEČI: rani i srednji pleistocen, taksonomski sastav teriofaune, sitni i krupni sisari.

Glasnik zavičajnog muzeja 8-9

Prva pisana zapažanja o starinama pljevaljskog kraja potiču iz pera dubrovačkih poslanika koji su se 1792. godine, na putu u Carigrad, našli u Pljevljima (Taslidži). Međutim, tek su krajem XIX stoleća započeta proučavanja antičkih spomenika i natpisa iz Pljevalja, od kojih su neke
objavili Momzen i Artur Evans – znameniti engleski arheolog koji je Pljevlja posetio krajem XIX stoleća. Ubrzo, 1899. godine, usledila su
i prva iskopavanja o kojima je pisao K. Pač, da bi posle više od šest decenija, 1964. godine, u Kominima bila započeta sistematska arheološka istraživanja zaštitnog karaktera, kojima su rukovodili dr Dragoslav Srejović i dr Aleksandrina Cermanović-Kuzmanović, profesori arheologije na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Ovim iskopavanjima, sprovedenim u dve istraživačke kampanje (od 1964. do 1967. godine i od 1970. do 1975. godine), obuhvaćena je samo nekropola u Kominima, dok je prostrano i utvrđeno naselje ostalo neispitano. Rezultati istraživanja prevazišli su očekivanja i najvećih optimista, jer je sadržaj otkrivenih grobnica i grobova bio izuzetan. Setimo se samo nadaleko čuvene dijatrete i prelepog zlatnog nakita koji je krasio lepotice iz antičkih Pljevalja (Cermanović-Kuzmanović 1998).

Kontinuitet naseljenosti najvećeg dijela pljevaljskog kraja moguće je pratiti od praistorije pa do uspostavljanja turske vlasti zahvaljujući brojnim ostacima materijalne kulture počev od starih ilirskih tumula, preko rimskih spomenika, te srpskih i tzv. grčkih grobalja i nekropola s velikim brojem stećaka, pa do srednjovjekovnih srpskih sakralnih objekata, kao i prvim turskim popisima iz sredine XV vijeka. Taj kontinuitet pratićemo duž rijeke Ćehotine – od sela Kozice do Brda, s desne, i sela Podpeća do Čestina, s njene lijeve strane.