Kao učesnik i očevidac borbenih operacija Javorske brigade pukovnika Milivoja Anđelkovića i dobrovoljačkih komitskih jedinica pod komandom Sretena Vukosavljevića protiv Turaka, narodni guslar Jevrem Čakarević je ne samo pouzdan hroničar, majstor za upečatljive detalje, već i proniciljiv opservator prilika sa smislom za psihološka nijansiranja. Čakarevićeva pjesma „Boj na Sjenici“ u ovom radu problematizuje se kao književno štivo, ali i kao istorijsko svjedočanstvo.

Pljevaljski kraj je davao istaknute ličnosti u mnogim oblicima ljudske djelatnosti. Dao je veliki broj vjerski obrazovanih ljudi (uleme): imama, hatiba, hafiza, mualima, muderisa, kadija, vrhovnih muftija, šerijatskih sudija. Isticali su se znanjem, ugledom u svojoj sredini, humanitarnim radom, posebno u razvoju skladnih međuljudskih odnosa i razumijevanja među ljudima, bez obzira na bilo koju pripadnost. Na taj način doprinosili su da se Pljevlja sa svim svojim specifičnostima cijene na širim prostorima. Jedna od takvih ličnosti s kraja XIX i početka XX vijeka, koja je uživala veliki ugled i ostavila veliki trag, je Sejfo ef. Šehović, o čijem znanju i zalaganju za nauku i obrazovanje, dobrotvorstvu i darežljivosti, uspomenu čuvaju prenoseći je na druge još samo rijetki pojednici koji su imali sreću da jednog ovakvog čovjeka vide, budu u njegovom prisustvu i od njega uče i primaju pouku.

U tekstu se iznose stavovi britanske diplomatije prema rezultatima vojnih pobeda balkanskih saveznika u Prvom balkanskom ratu, sa posebnim osvrtom na teritorijalni status i političke prilike u Raškoj oblasti, Polimlju i Potarju u tom periodu. Britanska diplomatija se nije preterano udubljivala u budući teritorijalni status Raške oblasti, pri čemu je sledila stav Austrije koja na kraju nije tražila povlačenje srpskih vojnih jedinica iz tog područja, niti njeno zaposedanje.

Osnivanje Gimnazije u Pljevljima predstavljalo je značajan momenat kako u prosvjetnom i kulturnom, tako i u političkom i ekonomskom životu pljevaljskog kraja. U ovom radu, osnivanje Gimnazije biće problematizovano u svijetlu složenih geopolitičkih okolnosti koje su pratile prve godine rada Gimnazije.

Prirodno kretanje stanovništva determinišu dve grupe činilaca. Prvu grupu čine: rađanje (natalitet), smrtnost (mortalitet) i prirodni priraštaj. Drugu grupu čine: plodnost (fertilitet) i živost (vitalitet). U radu će biti posvećena pažnja samo prvoj grupi činilaca prirodnog kretanja i prostornom kretanju stanovništva u pljevaljskom kraju. Posle Drugog svetskog rata u pljevaljskom kraju je izražena tendencija opadanja svih elemenata, što je prouzrokovalo starenje demografske mase i pražnjenje seoskih naselja. Prirodni priraštaj u svim delovima ovog kraja je ispod praga generacijskog (biološkog) obnavljanja stanovništva.