GRAD MU JE SPOMENIK – OMAŽ ARHITEKTI BAJU MIRKOVIĆU

novembar 30, 2016

Omaž „Grad mu je spomenik “, posvećen Baju Mirkoviću, glavnom gradskom arhitekti i urbanisti iz perioda ubrzanog razvoja i izgradnje Pljevalja iz doba kada se komunalna infrastruktura i arhitektura prlagođava potrebama naprednog industrijskog centra. Arhitektura socijalističke Jugoslavije u mnogo čemu je specifična. Nakon rata počinje velika izgradnja zemlje, a udaljavanje od Sovjetskog Saveza vodi stvaranju autonomnog arhitektonskog izraza. Unutar tog autonomnog jugoslovenskog izraza, Bajo Mirković je imao sebi svojstven arhitektonski izraz. Izbjegavo je masovnu stambenu izgradnju, a inspiraciju je nalazio u starom narodnom graditeljstvu. Narodna arhitektura nije težila pokoriti prirodu, već joj se prilagođavala. Posebno uočljiv detalj bio je strmi oštri krov planisnkih koliba i upravo u tom strmom oštrom krovu planinske kolibe Bajo Mirković je našao inspiraciju za svoj autentični umjetnički i arhitektonski izraz. Stoga, njegova djela, koja naliče EKG grafikonu ili valovima, imitiraju oštre krovove planinskih koliba, ostaju u Pljevljima trajno da svjedoče o jednom vremenu u jednom osobenom arhitekti koji je dao veliki pečat izgledu savremenih Pljevalja. Njegov osoben arhitektonski izraz posebno dolazi do izražaja u arhitekturi hotela Pljevlja, za koji Mirković dobija Trinaestojulsku nagradu.
Sjećanje na Baja Mirkovića daleko nadilazi i priču o arhitekturi. To je priča o jednom hrabrom gerilcu i borcu protiv okupatora u Drugom svjetskom ratu, čovjeku koji je obavljao osjetljive poslove u Vrhovnom štabu, koji je sa oslobodiocima umarširao u Beograd i kome su u socijalističkoj Jugoslaviji sve moguće privilegije stajale na raspolaganju. On se svake, ali bukvalno svake odrekao.