U ratu 1912-1913. zajedničkom akcijom srpske i crnogorske vojske
oslobođen je prostor Novopazarskog sandžaka (odnosno Raške i Stare
Srbije), koji je kao enklava turske državne teritorije tokom čitavog XIX
vijeka razdvajao Srbiju i Crnu Goru. Time je ostvaren jedan od glavnih
zadataka nacionalnopolitičkih programa dvije zemlje koji su poslije
sticanja nezavisnosti i u Beogradu i na Cetinju formulisani u vidu
zahtjeva za teritorijalnim proširenjem, odnosno oslobođenjem susjednog
srpskog naroda.1 Ostvarivanjem tog cilja, tj. pripajanjem Srbiji i Crnoj
Gori ovih oblasti dvije zemlje su dobile zajedničku granicu, a otvorene su
i perspektive njihovog konačnog ujedinjenja. To je bio krupan i svakako
jedan od najznačajnijih događaja za dalju istorijsku sudbinu srpskog naroda.
Na početku oslobodilačkog rata balkanskih država protiv Osmanskog
carstva, prema utvrđenom ratnom planu, crnogorska vojska je
trebalo da vodi operacije u dva pravca: prema sjevernoj Albaniji i prema