Mjesečne Arhive: mart 2014

mr Žarko LEKOVIĆ – ZLOČINI NAD SRPSKIM PRAVOSLAVNIM STANOVNIŠTVOM PLJEVALJSKOG KRAJA (1870 – 1912)

Reorganizacijom državne uprave od 1865. pljevaljsko i kolašinsko-bjelopoljsko područje našli su se u istoj teritorijalno-administrativnoj jedinici. Naime, tada je ustanovljen Bosanski vilajet kao jedinstvena provincija u čiji je sastav ušla i Hercegovina, ali ne kao ajalet već kao sandžak sa više kaza, kao i nanovo formirani Novopazarski sandžak. Sjedište ovog sandžaka bilo je u Sjenici, a sačinjavale su ga kaze: Novi Pazar, Sjenica, Pljevlja (Taslidža), Nova Varoš, Prijepolje, Bijelo Polje (Akova), Kolašin, Mitrovica, Berane i Trgovište (Rožaje). Novopazarski sandžak će postojati, kao administrativno-teritorijalna jedinica do 1902. godine kada je konačno rasformiran i formiran Sjenički. Od tada će predstavljati samo istorijski pojam.

Mr Dušan TOPALOVIĆ – IZVJEŠTAJ ŠVEDSKOG KAPETANA ERIKA GUSTAVA AF EDHOLMA O CRNOJ GORI U PRVOM BALKANSKOM RATU

U osmom poglavlju svoje prve knjige „O ratu“, znameniti pruski teoretičar ratne vještine Karl von Klauzevic, državama koje duže vremena nisu ratovale savjetuje da svoje oficire pored ostalog osposobljavaju i tako što će ih slati na aktuelna ratna poprišta širom svijeta.

Milić F. PETROVIĆ – AUSTROUGARSKA OKUPATORSKA UPRAVA U PLJEVLJIMA U TOKU PRVOG SVJETSKOG RATA (1915 – 1918)

Neprijateljstvo Austro-Ugarske prema Crnoj Gori najavljeno je prije početka Velikog rata. Austrougarska vojska u jačini od jednog bataljona 21. februara 1914. napala je crnogorsku karaulu na visu Sjenokos iznad Metaljke i ubila 1 vojnika i 1 mještanina i zapalila karaulu. Nakon ovog događaja austrougarski komandant nije našao za shodno da dođe na uviđaj.

Salih SELIMOVIĆ – BOJKOT AUSTROUGARSKE ROBE U PLJEVALJSKOM I SJENIČKOM SANDŽAKU ZA VREME ANEKSIONE KRIZE 1908/1909. GODINE

Austro-Ugarska je još prvih godina posle okupacije Bosne i Hercegovine 1878. godine razmišljala o njenoj aneksiji, ali neke međunarodne okolnosti i još uvek formalni sultanov suverenitet su je ometali u toj nameri. I mnogo ranije u austrijskim vojnim i političkim krugovima bilo je predloga o osvajanju Bosne, kao i Srbije, i ranije i kasnije, i o njenom rasparčavanju (npr. predlozi Erentala, ministra spoljnih poslova Austro-Ugarske od 1906. godine).

Radoman Risto MANOJLOVIĆ – PLJEVALJSKO DRUŠTVO U KONTEKSTU ZAPISNIKA SJEDNICA OPŠTINSKOG ODBORA U PLJEVLJIMA (27. oktobar 1918 – 4. mart 1920)

U Zavičajnom muzeju Pljevlja čuvaju se originalni zanisnici sjednica Opštinskog odbora u Pljevljima, koji su nastali između 27. oktobara 1918. i 4. marta 1920. godine. Zapisnici su sadržani u tri sveske formata 210 h 334 mm, sa koricama mekog poveza indigoplave boje. Vođeni su rukopisnim ćiriličnim pisanim pismom na ukupno 142 nepaginirane stranice. U njima je zabilježeno trideset šest redovnih i jedna vanredna sjednica, sa ukupno sto trideset jednom tačkom dnevnog reda. Redovne sjednice obilježavane su numeracijom i to u nizu od rimskog broja I do rimskog broja XXXI, obuhvatajući period između 27. oktobara 1918. i 27. decembra 1919. godine. U tom nizu, najvjerovatnije omaškom, preskočena je numeracija pod rednim brojem XXI. Jedna jedina vanredna sjednica održana je između VII i VIII redovne sjednice, 20. februara 1919. godine. Sjednice Odbora iz perioda od početka 1920. godine pa do 4. marta 1920. godine registrovane su numeracijom u nizu od rednog broja I do rednog broja VI.