Težeći da se prilagodim širokom sadržaju naslova naučnog skupa – Istorijski ciklusi razvitka pljevaljskog kraja: činioci progresa i regresije, održanom 18. i 19. novembra 2002. povodom pedeset godina Zavičajnog muzeja u Pljevljima, smatrala sam prikladnim da danas, na pragu trećeg milenijuma i novog svetskog poretka, nije nekorisno ponovo sagledati neke civilizacijske tokove koji su uticali i na razvitak srpskih zemalja, pa i pljevaljskog kraja posebno, osvrćući se na pouke Vizantije.

Kričani i Kričak su dva srodna međusobno povezana imena jednog određenog nastanjenog predela iz istorijske geografije srednjeg Potarja. Njihova duga i zanimljiva istorija ostavila je skromne tragove u pisanim izvorima, a daleko bogatije u narodnom predanju. Zbog toga su se njima bavili najviše etnolozi, dok su drugi istraživači o Kričanima pisali mahom uzgred, ili u radovima posvećenim drugim plemenskim skupinama, u prvom redu Drobnjacima, i Matarugama.

Prema gledištu jednog onomatologa po dvostrukom srednjenemačkom izgovoru reči Zech – Tech za rudarsku jamu, dobila je ime reka Ćehotina, što bi trebalo da znači: reka koja protiče kroz rudišta. To, naravno, nije tačno. Zna se, naime, da ime Ćehotine potiče od stare srpske osnove tjeh – od koje je izveden naziv Tješen za izvorišni predeo i krak reke.

Mora se priznati da ne postoje narativni istorijski izvori u kojima bi se našle vesti o pljevaljskom kraju u ranom srednjem veku. Oskudicu narativnih izvora kao zla kob prati i nedostatak dokumenata, pečata pa i numizmatičkih nalaza koji bi možda pomogli rasvetljavanju položaja i značaja pljevaljskog kraja u ovom razdoblju.