Mr Dušan TOPALOVIĆ – IZVJEŠTAJ ŠVEDSKOG KAPETANA ERIKA GUSTAVA AF EDHOLMA O CRNOJ GORI U PRVOM BALKANSKOM RATU
U osmom poglavlju svoje prve knjige „O ratu“, znameniti pruski teoretičar ratne vještine Karl von Klauzevic, državama koje duže vremena nisu ratovale savjetuje da svoje oficire pored ostalog osposobljavaju i tako što će ih slati na aktuelna ratna poprišta širom svijeta.
Milić F. PETROVIĆ – AUSTROUGARSKA OKUPATORSKA UPRAVA U PLJEVLJIMA U TOKU PRVOG SVJETSKOG RATA (1915 – 1918)
Neprijateljstvo Austro-Ugarske prema Crnoj Gori najavljeno je prije početka Velikog rata. Austrougarska vojska u jačini od jednog bataljona 21. februara 1914. napala je crnogorsku karaulu na visu Sjenokos iznad Metaljke i ubila 1 vojnika i 1 mještanina i zapalila karaulu. Nakon ovog događaja austrougarski komandant nije našao za shodno da dođe na uviđaj.
Salih SELIMOVIĆ – BOJKOT AUSTROUGARSKE ROBE U PLJEVALJSKOM I SJENIČKOM SANDŽAKU ZA VREME ANEKSIONE KRIZE 1908/1909. GODINE
Austro-Ugarska je još prvih godina posle okupacije Bosne i Hercegovine 1878. godine razmišljala o njenoj aneksiji, ali neke međunarodne okolnosti i još uvek formalni sultanov suverenitet su je ometali u toj nameri. I mnogo ranije u austrijskim vojnim i političkim krugovima bilo je predloga o osvajanju Bosne, kao i Srbije, i ranije i kasnije, i o njenom rasparčavanju (npr. predlozi Erentala, ministra spoljnih poslova Austro-Ugarske od 1906. godine).
Radoman Risto MANOJLOVIĆ – PLJEVALJSKO DRUŠTVO U KONTEKSTU ZAPISNIKA SJEDNICA OPŠTINSKOG ODBORA U PLJEVLJIMA (27. oktobar 1918 – 4. mart 1920)
U Zavičajnom muzeju Pljevlja čuvaju se originalni zanisnici sjednica Opštinskog odbora u Pljevljima, koji su nastali između 27. oktobara 1918. i 4. marta 1920. godine. Zapisnici su sadržani u tri sveske formata 210 h 334 mm, sa koricama mekog poveza indigoplave boje. Vođeni su rukopisnim ćiriličnim pisanim pismom na ukupno 142 nepaginirane stranice. U njima je zabilježeno trideset šest redovnih i jedna vanredna sjednica, sa ukupno sto trideset jednom tačkom dnevnog reda. Redovne sjednice obilježavane su numeracijom i to u nizu od rimskog broja I do rimskog broja XXXI, obuhvatajući period između 27. oktobara 1918. i 27. decembra 1919. godine. U tom nizu, najvjerovatnije omaškom, preskočena je numeracija pod rednim brojem XXI. Jedna jedina vanredna sjednica održana je između VII i VIII redovne sjednice, 20. februara 1919. godine. Sjednice Odbora iz perioda od početka 1920. godine pa do 4. marta 1920. godine registrovane su numeracijom u nizu od rednog broja I do rednog broja VI.
Milić F. PETROVIĆ – PLJEVLJACI U SLUŽBI DIPLOMATIJE KRALJEVINE JUGOSLAVIJE (1919 – 1945)
Ukazom regenta Aleksandra od 7/20. decembra 1918. formiran je Ministarski savjet Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca, sa 17. ministarstava, među kojima i Ministarstvo inostranih djela (MIP). Ovim aktom je praktično dotadašnje Ministarstvo inostranih djela Kraljevine Srbije preimenovano u Ministarstvo inostranih djela Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca. Ministarstvo je nastavilo da radi u novoj državi sa postojećom diplomatskom i konzularnom mrežom u inostranstvu. Dvanaest poslanstava Kraljevine Srbije nastavilo je rad praktično bez prekida. Četiri poslanstva obnovila su rad nakon obnove diplomatskih odnosa sa državama ratnim protivnicima (1920), odnosno 1924, dok je poslanstvo u Moskvi obnovljeno tek 1940. godine. Sa ostalih (13) država postepeno su uspostavljani diplomatski odnosi.