Pokušaj da se proširi i prevaziđe granica tradicionalne istoriografije, zaokupljene fenomenima politike, sukoba, poželjnih teza i ideja, uvijek je bila preokupacija istoriografa. Svaka nova generacija istoričara pokušavala je da prošlost sagleda u cjelovitosti društvenog života, umjesto crnobijelih predstava. To je zahtjevalo traganje za novim metodološkim pristupima istraživanju i provjeri klasičnih i tradicionalnih naučnih metoda. Zbog toga kritičko preispitivanje i istraživačko upotpunjavanje napisanog svakoj generaciji istraživača otvara horizonte neistraženog, neosvijetljenog, često svjesno zatamnjenog i uklopljenog u matricu „jedinog ispravnog“ istorijskog znanja.

Od početka konstituisanja Crne Gore kao samostalne države u XVIII vijeku pa do gubitka njene državnosti, teritorijalne aspiracije na oblasti u njenom okruženju, prije svega osmanske, bile su determinante na kojima je počivala i u skladu sa kojima se razvijala i konstituisala crnogorska državnost.