Mr Vukić ILINČIĆ – PRELAZAK VASOJEVIĆA U SRBIJU 1861. GODINE

Poslije ubistva crnogorskog knjaza u Kotoru 1860. godine. naslijedio ga je sinovac Nikola, koji je kao mlad vladar težio da pošto-poto učvrsti što prije vlast, jer ga je sudbina njegovog prethodnika na jedan način na to i opominjala. On je to uspješno i činio, u početku uz pomoć oca, a Danilovog brata Mirka, koji se takođe odlikovao brutalnošću, kao Danilo. Knjaz Nikola nije se od njih mnogo razlikovao, mada je bio umješniji i svakako razboritiji u svojim postupcima, mada, kako su ga opisali savremenici, knjaz Nikola nije imao otmenu hladnokrvnost kneza Mihaila, ni plahovitost svoga strica, nije imao ni kukavičluk kralja Milana, ni konstitucionalnu prevrtljivost kralja Aleksandra, ali je u svemu ponajviše imao osobina navedenih.

Salih SELIMOVIĆ – PLJEVLJA U MEMOARIMA SIMONA JOANOVIĆA

Ko je bio Simon Joanović? Odgovor na ovo pitanje potrebno je dati odmah na početku ovog rada da bi se jasnije shvatili ciljevi i objašnjavanje određenih pojava i zadataka koje je on kroz svoje memoare predstavio. Simon Joanović je bio vicekonzul Austro-Ugarske u Beogradu od 1885. do 1897. godine. Od 1901. godine obavljao je dužnost civilnog komesara u Pljevljima. Ustvari, on je bio šef obaveštajne službe Austro-Ugarske za Novopazarski sandžak.
Rođen je u Beču 1868. godine. Otac mu se zvao Hariton Joanović, a majka Marija Vlahović, koja je bila pravoslavka. Simon Joanović je dugo živeo
u Beogradu i Cirihu.

mr Žarko LEKOVIĆ – ZLOČINI NAD SRPSKIM PRAVOSLAVNIM STANOVNIŠTVOM PLJEVALJSKOG KRAJA (1870 – 1912)

Reorganizacijom državne uprave od 1865. pljevaljsko i kolašinsko-bjelopoljsko područje našli su se u istoj teritorijalno-administrativnoj jedinici. Naime, tada je ustanovljen Bosanski vilajet kao jedinstvena provincija u čiji je sastav ušla i Hercegovina, ali ne kao ajalet već kao sandžak sa više kaza, kao i nanovo formirani Novopazarski sandžak. Sjedište ovog sandžaka bilo je u Sjenici, a sačinjavale su ga kaze: Novi Pazar, Sjenica, Pljevlja (Taslidža), Nova Varoš, Prijepolje, Bijelo Polje (Akova), Kolašin, Mitrovica, Berane i Trgovište (Rožaje). Novopazarski sandžak će postojati, kao administrativno-teritorijalna jedinica do 1902. godine kada je konačno rasformiran i formiran Sjenički. Od tada će predstavljati samo istorijski pojam.

Mr Dušan TOPALOVIĆ – IZVJEŠTAJ ŠVEDSKOG KAPETANA ERIKA GUSTAVA AF EDHOLMA O CRNOJ GORI U PRVOM BALKANSKOM RATU

U osmom poglavlju svoje prve knjige „O ratu“, znameniti pruski teoretičar ratne vještine Karl von Klauzevic, državama koje duže vremena nisu ratovale savjetuje da svoje oficire pored ostalog osposobljavaju i tako što će ih slati na aktuelna ratna poprišta širom svijeta.

Milić F. PETROVIĆ – AUSTROUGARSKA OKUPATORSKA UPRAVA U PLJEVLJIMA U TOKU PRVOG SVJETSKOG RATA (1915 – 1918)

Neprijateljstvo Austro-Ugarske prema Crnoj Gori najavljeno je prije početka Velikog rata. Austrougarska vojska u jačini od jednog bataljona 21. februara 1914. napala je crnogorsku karaulu na visu Sjenokos iznad Metaljke i ubila 1 vojnika i 1 mještanina i zapalila karaulu. Nakon ovog događaja austrougarski komandant nije našao za shodno da dođe na uviđaj.