Klikom miša na “kvadrat“ u gornjem desnom uglu panoramu možete proširiti na cijeli ekran    

Akademik Dragoslav Srejović i prof. dr Aleksandra Cermanović Kuzmanović o značaju i vrijednosti arheološkog lokaliteta u Kominima, Municipium S…

Arheološko nalazište Komini kod Pljevalja poznato je arheološko nalazište još tokom XIX veka. U radu je dat kratak istorijat istraživanja koji nas podseća na velikane svetske i naše arheologije, istraživače ovog rimskog grada u zaleđu provincije Dalmacije. Prikazani su rezultati sistematskih arheoloških iskopavanja nekropola I i II, obavljenih u periodu od 1964. do 1976. godine, ali i novi podaci dobijeni iskopavanjima lokaliteta I’pac) tokom 2007. i 2008. godine. Oni nam upotpunjuju sliku o gradu koji je doživeo nagli procvat krajem II veka, vrveo od života tokom III veka, a potom se sredinom IV veka ugasio. Misteriju njegovog nestanka donekle nam osvetljavaju iskopavanja obavljena 2009. godine u selu Otilovići. Tu je, pored ostataka antičke nekropole, otkrivena i ranohrišćanska crkva s grobnicom.

U rimsko doba gornje Podrinje i Polimlje nalazilo se na istočnom rubu provincije Dalmacije. Granica prema Gornjoj Meziji išla je razvođem Drine i Ibra. U predrimsko doba to je bila zabačena oblast, van glavnih puteva kojima je rimska vojska prodirala u unutrašnjost Balkana.

Breznica je bila oblast u srednjem toku reke Ćehotine u koju su
zalazili s robom dubrovački trgovci od kraja XIII veka, a u XIV i XV veku
poslovali su u trgovačkom naselju Breznici, potonjim Pljevljima. Tu su u
XV veku podignuti utvrđeni gradovi Kukanj i Ravan, postojala je turska
nahija Breznica i na reci Breznici bio je znameniti manastir Sv. Trojice.
Ime oblasti je nestalo, naselje Breznica preraslo je u grad Pljevlja,
manastir Sv. Trojice se ne naziva više Vrhubreznica, jedino se i danas
imenom Breznica naziva rečica kratkog toka, koja izvire severno od
Pljevalja i posle 3,5 kilometra uliva se u Ćehotinu. A upravo su po njoj
nazvani istoimena oblast, značajno trgovačko naselje i veliki manastir.
Premda je u žiži svetskog i domaćeg naučnog interesovanja više od
jednog veka bilo rimsko naselje kod Pljevalja u selu Komini, zagonetni
municipijum S, ni istraživači srednjovekovne istorije nisu zanemarili ovaj
kraj. Sačuvani su raznovrsni izvori – zapadni, latinski, prvenstveno
dubrovački, srpski i turski – koji obiluju podacima za političku, kulturnu i
privrednu istoriju pljevaljskog kraja, što je omogućilo da se razjasne opšti
tokovi istorije društva u tom području kako u većim delima, tako i u posebnim
studijama.1 Sledeći dobri uzor Prijepolja, gde su naučni skupovi pretočeni