Za sve narode ma kojoj rasi i vjeri pripadali, grobovi, groblja i nadgrobni
spomenici znače kultna mjesta. Ljudi su uvijek pa i danas groblja
osnivali na neobradivom zemljištu, daleko od kuća i puta na nekom uzvišenju
da narod ne strahuje kad pored groblja prolazi, naročito noću. Ali u
jednom vremenskom periodu srednjeg vijeka seljaci zapadno od Prijepolja
preko pljevaljske teritorije kroz brdovitu Bosnu i Hercegovinu groblja
osnivaju pored puteva i kod crkava gdje o praznicima dolazi mnogo svijeta,
tako da narod vidi lijepe spomenike što ih potomci podižu svojim preci-
ma i rodbini. U ista groblja su u prvo vrijeme sahranjivani i hrišćani
koji su primili islam.

Tokom poslednjih nekoliko decenija glavni podsticaj za proučavanje Polimlja u srednjem veku dolazio je upravo iz ovih krajeva – iz Prijepolja i Pljevalja. Ovde su se, najpre oko Simpozijuma „Seoski dani Sretena Vukosavljevića“, a potom u organizaciji Muzeja u Prijepolju i Zavičajnog muzeja u Pljevljima gotovo svake godine održavali naučni skupovi koji su okupljali istraživače iz raznih naučnih ustanova iz zemlje i iz inostranstva.

Srednje Polimlje, Bihor i Pešterska visoravan (sada se najčešće naziva Sjeničko-pešterska visoravan) je prostor koji danas pripada opštinama Prijepolje, Bijelo Polje, Priboj, Pljevlja, Nova Varoš, Sjenica i Tutin. Polimlje je kičma Stare Raške, a Pešterska visoravan je bila rezidencijalni deo i „prvo ognjište u baštini Nemanjića“.

Zapadni deo Stare Raške, tj. današnje teritorije opština Pljevlja, Prijepolje, Priboj i Bijelo Polje, Turci Osmanlije postepeno su osvajali posle poraza hercega Stjepana na Breznici 1463. godine. Proces i inače sporih osvajanja Osmanlije su u ovom delu naše zemlje završili 1465. godine padom Prijepolja, Mileševa, Pljevalja.

Breznica je bila oblast u srednjem toku reke Ćehotine u koju su
zalazili s robom dubrovački trgovci od kraja XIII veka, a u XIV i XV veku
poslovali su u trgovačkom naselju Breznici, potonjim Pljevljima. Tu su u
XV veku podignuti utvrđeni gradovi Kukanj i Ravan, postojala je turska
nahija Breznica i na reci Breznici bio je znameniti manastir Sv. Trojice.
Ime oblasti je nestalo, naselje Breznica preraslo je u grad Pljevlja,
manastir Sv. Trojice se ne naziva više Vrhubreznica, jedino se i danas
imenom Breznica naziva rečica kratkog toka, koja izvire severno od
Pljevalja i posle 3,5 kilometra uliva se u Ćehotinu. A upravo su po njoj
nazvani istoimena oblast, značajno trgovačko naselje i veliki manastir.
Premda je u žiži svetskog i domaćeg naučnog interesovanja više od
jednog veka bilo rimsko naselje kod Pljevalja u selu Komini, zagonetni
municipijum S, ni istraživači srednjovekovne istorije nisu zanemarili ovaj
kraj. Sačuvani su raznovrsni izvori – zapadni, latinski, prvenstveno
dubrovački, srpski i turski – koji obiluju podacima za političku, kulturnu i
privrednu istoriju pljevaljskog kraja, što je omogućilo da se razjasne opšti
tokovi istorije društva u tom području kako u većim delima, tako i u posebnim
studijama.1 Sledeći dobri uzor Prijepolja, gde su naučni skupovi pretočeni