Zapadni deo Stare Raške, tj. današnje teritorije opština Pljevlja, Prijepolje, Priboj i Bijelo Polje, Turci Osmanlije postepeno su osvajali posle poraza hercega Stjepana na Breznici 1463. godine. Proces i inače sporih osvajanja Osmanlije su u ovom delu naše zemlje završili 1465. godine padom Prijepolja, Mileševa, Pljevalja.

I danas, na stogodišnjicu osnivanja Srpske gimnazije u Pljevljima, još uvijek treba tražiti prave riječi koje treba da iskažu njenu prevažnu ulogu u kulturno-prosvjetnoj i nacionalnoj emancipaciji srpskog naroda na širokom prostoru Raške oblasti.

U istorijskoj nauci je malo poznato da su Pljevlja i znatan deo Pljevaljskog kraja bili u sastavu Kraljevine Srbije nešto više od godinu dana, i da su Pljevlja bila sedište Pljevaljskog okruga Kraljevine. Sačuvana građa u Arhivu Vojnoistorijskog instituta i Arhivu Srbije pruža mogućnost da se osvetli taj nedovoljno poznati period u istoriji Pljevalja, od oslobođenja pa do razgraničenja između Srbije i Crne Gore, na osnovu sporazuma potpisanog u Beogradu 12. novembra 1913. godine.

U vezi sa temom ovog saopštenja neophodno je da na samom početku skrenemo pažnju na dvije stvari. Prvo: dokument spomenut u naslovu ovoga rada, datiran sa 14. junom 1910. g. tiče se Pljevaljskog pašaluka, što znači da se odnosi ne samo na pljevaljski kraj već i na druge opštine sa ovog područja. I drugo. I pored svoje vjersko-nacionalne motivacije i sadržinske usmjerenosti na pitanja crkvenog života, koje nikako ne želimo potcijeniti, on je imao i specifičnu političku pozadinu.

Privreda Pljevalja između dva svjetska rata vuče korijene zaostalosti iz prethodnih vremena. Privredne prilike u neoslobođenim srpskim zemljama do 1912. bile su vrlo teške. Zahvaćene zaostalošću, anarhijom, borbom za vlast i za održanje u Evropi, Turska nije poklanjala gotovo nikakvu pažnju razvoju porobljenih zemalja.