GTljevljacima svakako služe na čast prvi naraštaji njihovih sinova i kćeri koji su sticali obrazovanje na Beogradskom univerzitetu. Među njima, ipak, prednjače Milka Bajić-Poderegin i Tanasije J. Pejatović. Ovaj poslednji se, zapravo, s obzirom na to da je umro vrlo mlad, moglo bi se reći, samo najavio. Učinio je to tako moćno i zrelo, da je time što je stigao da uradi u svome kratkom veku zauzeo značajno mesto među sledbenicama svoga znamenitog učitelja Jovana Cvijića.

Političke, kulturne i socijalne prilike u Prenćanima krajem XIX i početkom XX vijeka mogu se pratiti kroz razne izvještaje carinarnica kao i pisma vodećih ličnosti iz tog kraja. Ova dokumenta se u nešto većem broju nalaze u Državnom arhivu Crne Gore i Arhivu Srbije. U ovom svom radu pokušaću da osvijetlim događaje i ličnosti iz tog kraja prvenstveno na osnovu dokumenata koja se nalaze u Arhivu Srbije.

Oslobodilački ratovi Srbije i Crne Gore (1876-1878) završeni su Bečkim kongresom 1878. godine. Tom prilikom, kako reče Trocki, „države Balkanskog poluostrva napravila je evropska diplomatija“ tako da „nijedna od njih nije smjela da izađe iz određenih granica, svaka je bila sputana diplomatskim i dinastičkim vezama i suprostavljena svim ostalim, najzad, sve zajedno bile su osuđene na bespomoćnost pred krupnim evropskim državama sa njihovim neprestanim intrigama i rovarenjima.“

Srednje Polimlje i Potarje, odnosno župne doline Lima sa pritokom Ljuboviđom i dio doline Tare, od davnina su privlačile ljude na naseljavanje. Poslije dolaska Slovena i formiranja prvih ranofeudalnih država, ova regija imala je značajnu ulogu, a najveći procvat je doživjela u doba Nemanjića u HIII vijeku, kada su rudnik i naselje Brskovo doživjeli „neslućen ekonomski prosperitet‘.

Staro monaško središte, manastir Sveta Trojica, drevna Vrhobreznica u blizini Pljevalja, potiče iz prvih decenija XVI stoleća, ali imamo naznaka da je ovo mesto duhovnog okupljanja postojalo mnogo ranije. Zalaganjem igumana Visariona sredinom XVI veka manastir je obnovljen i tada se podiže glavna crkva, a 1592. godine uz crkvu se dograđuje priprata, troškom trojičkog monaha Georgija, sina mu Ananija, kao i spahije Vojina koji su pripadali jednoj uglednoj i imućnoj porodici iz sela Poblaća blizu Pljevalja.