Arhiva Oznaka: Srednji vijek

Dr Marica MALOVIĆ-ĐUKIĆ – DELATNOST KOTORSKOG VLASTELINA I TRGOVCA PETRA BUGONA (BUGONOVA) U PRVOJ POLOVINI XIV VEKA

Petar Bugon stupa na poslovnu i javnu scenu u Kotoru 1326. godine kao zreo poslovan čovek. Već krajem 1326. javlja se kao sposoban i uspešan trgovac. On ulazi već tokom 1326. godine u kreditne i trgovačke poslove, ne samo sa Kotoranima i susednim Dubrovčanima, već i sa poznatim trgovcima iz Venecije.

Kada se rodio Petar Bugon nema vesti. O Petrovom detinjstvu i ranoj mladosti izvori ćute. Oba brata, Petar i Toma Bugon, istovremeno stupaju na javnu i poslovnu scenu u Kotoru. Petar se bavio trgovačkim poslovanjem i sklapao je mešovita trgovačka društva sa svojim sunarodnicima, Dubrovčanima i Mlečanima. Zahvaljujući uspešnom bavljenju trgovinom stekao je veliki kapital, koji je ulagao u nepokretnu imovinu u Kotoru i Srbiji. On je, kao svi veliki trgovci, istovremeno davao i uzimao kredite, posebno onda kada mu je bio potreban gotov novac da bi ga investirao u robu. Petar se javlja u Kotoru u ulozi poverioca, jemca i dužnika. Trgovao je solju, metalima (srebrom i olovom) i drugom robom.

Dr Dragana KUJOVIĆ – ANTROPONIM KAO IZRAZ KULTURNE POSEBNOSTI

Predmet onomastičkih istraživanja u ovom radu bila su imena orijentalnog porijekla, preuzeta iz arapskog, turskog i persijskog jezika, potpuno prilagođena fonetskom sistemu, morfološkim, odnosno tvorbenim modelima našeg jezika. Među ova imena pribrojana su i ona koja svojom formom i glasovnim sklopom samo podsjećaju na imena orijentalnog porijekla, ali su, zapravo bez etimona ili je on u najmanju ruku sasvim nejasan. U ovu grupu neologizama, smatrali smo, spadaju i imena koja su u najvećem broju slučajeva nastala na isti ili sličan način i koincidiraju sa imenima evropskog, odnosno neorijentalnog porijekla i kod njih se, može se reći, desila naknadna etimologizacija.

Dr Marica MALOVIĆ-ĐUKIĆ – DROBNJACI – PRIMIĆURI I KRAMARI U SREDNJEM VEKU

Jedan ugovor iz kotorskog arhiva govori o trojici ponosnika iz Drobnjaka (Đuro Ratković, Nenad Petković i Radujko Vukčić) koji su se obavezali 7. juna 1451. Jakovu Avgustinovu, mletačkom trgovcu iz Kotora, da pođu u Prijepolje i tu da natovare 120 konja olova i da ih dovezu u Kotor o svom trošku. Jakov se obavezao da im prevoz plati solju, to jest da im da onoliko soli koliko je teško olovo. Osim toga, trebalo je da im da po jedan groš za svaku stotinu funti olova. To je neka vrsta napojnice koja se nazivala primićurina. Ona se retko pominje u dokumentima pod nazivom primićurina, ali se uvek navodi da je to bilo prema običaju. Međutim, u jednom dubrovačkom dokumentu izričito je navedeno da je to primićurina i da je iznosila uglavnom jedan groš po tovaru prema običaju, nekada je to bilo i drugačije. Primićurina se retko javlja pod tim nazivom i u dubrovačkoj arhivskoj građi, ali indirektni podaci ukazuju na nju i pripadala je primićuru po kome je i ime dobila. Istina, ovde se plaćanje primićurine pominje na posredan način i iznosila je jedan groš po centenaru olova. Miloš Blagojević ustanovio je da je primićurina iznosila 2% od vrednosti robe koja se prenosila.

Dr Marica MALOVIĆ-ĐUKIĆ – KOTORSKA I DUBROVAČKA ARHIVSKA GRAĐA O DROBNJACIMA U SREDNJEM VEKU

U istorijskoj literaturi je poznato da su Drobnjaci učestvovali u karavanskoj trgovini koja je povezivala Dubrovnik i Kotor sa gradovima u unutrašnjosti Srbije. Tako su oni često kao ponosnici prolazili kroz Pljevlja i pljevaljski kraj ili su, pak, na drugi način uticali na privredni život u pljevaljskoj obalasti u srednjem veku. Treba istaći da su se neki istaknuti pojedinci iz Drobnjaka vremenom obogatili trgujući i da su se potom naselili u pljevaljskom kraju. Tu su nastavili i dalje da se bave kreditnim i drugim unosnim poslovima. Jedan od njih je bio Skorovoj Vokšić sa svojim sinovima. Njegov najstariji sin Stjepan pominje se 1477. godine kao starešina džemata u nahiji Mileševa. Letnje stanište ovog katuna bilo je u Hranču, danas Ranče, oblast koja se prostire između Pljevalja i Prijepolja. U dubrovačkim izvorima pominju se dvojica sinova Skorovoja Vokšića, što znači da su bili dobro poznati u Dubrovniku, a pominju se i kao kućne starešine u pomenutom katunu. Istaknuti trgovci iz Drobnjaka počinju da se naseljavaju i u susednom Prijepolju, jednom od tranzitnih centara u trgovačkom prometu.

Budimir SVRKOTA – NEKROPOLE NA ROMČU, GLISNICI I POBLAĆU

Za sve narode ma kojoj rasi i vjeri pripadali, grobovi, groblja i nadgrobni
spomenici znače kultna mjesta. Ljudi su uvijek pa i danas groblja
osnivali na neobradivom zemljištu, daleko od kuća i puta na nekom uzvišenju
da narod ne strahuje kad pored groblja prolazi, naročito noću. Ali u
jednom vremenskom periodu srednjeg vijeka seljaci zapadno od Prijepolja
preko pljevaljske teritorije kroz brdovitu Bosnu i Hercegovinu groblja
osnivaju pored puteva i kod crkava gdje o praznicima dolazi mnogo svijeta,
tako da narod vidi lijepe spomenike što ih potomci podižu svojim preci-
ma i rodbini. U ista groblja su u prvo vrijeme sahranjivani i hrišćani
koji su primili islam.