Osnivanjem politički i ekonomski samostalne srpske države pod Nemanjom i samostalne srpske crkve za koju se izborio princ-monah, najmlađi Nemanjin sin Sveti Sava (1219), mostovi kulture, koji su sporo, skoro dva veka građeni između Srbije i susedstva, povezali su Srbiju sa najpoznatijim umetničkim središtima tadašnjeg sveta: Carigradom i Solunom s jedne i Primorjem i Venecijom sa druge strane.

Osnivanjem Hercegovačkog sandžaka (16. januara 1470.) i kasnije njegovom teritorijalno-administrativnom podelom nastali su Drinski kadiluk, Blagajski kadiluk i Mileševski ili Prijepoljski kadiluk. Tada je Drinski kadiluk izgubio neke nahije koje su pripale kadiluku Mileševo ili Prijepolje, a preuzeo je ranije nahije Blagajskog kadluka koje su se nalazile između Neretve s jedne i Pive i Tare s druge strane.

Verski odnosi u srpskim zemljama pod osmanskom vlašću predstavlja jednu od veoma važnih istoriografskih tema. Njen značaj nije određen važnošću religije, shvaćene kao način vršenja verskih obreda, u sredinama u kojima su pripadnici jednog, pravoslavnog naroda, osvajanjem potpali pod vlast drugog, kome zvanična religija nije hrišćanstvo, već islam.

Zapadni deo Stare Raške, tj. današnje teritorije opština Pljevlja, Prijepolje, Priboj i Bijelo Polje, Turci Osmanlije postepeno su osvajali posle poraza hercega Stjepana na Breznici 1463. godine. Proces i inače sporih osvajanja Osmanlije su u ovom delu naše zemlje završili 1465. godine padom Prijepolja, Mileševa, Pljevalja.

I danas, na stogodišnjicu osnivanja Srpske gimnazije u Pljevljima, još uvijek treba tražiti prave riječi koje treba da iskažu njenu prevažnu ulogu u kulturno-prosvjetnoj i nacionalnoj emancipaciji srpskog naroda na širokom prostoru Raške oblasti.