Prof. dr Anika SKOVRAN – OSVRT NA PUTEVE NASTANKA I OBNOVE RIZNICE MANASTIRA SVETE TROJICE KOD PLJEVALJA
Staro monaško središte, manastir Sveta Trojica, drevna Vrhobreznica u blizini Pljevalja, potiče iz prvih decenija XVI stoleća, ali imamo naznaka da je ovo mesto duhovnog okupljanja postojalo mnogo ranije. Zalaganjem igumana Visariona sredinom XVI veka manastir je obnovljen i tada se podiže glavna crkva, a 1592. godine uz crkvu se dograđuje priprata, troškom trojičkog monaha Georgija, sina mu Ananija, kao i spahije Vojina koji su pripadali jednoj uglednoj i imućnoj porodici iz sela Poblaća blizu Pljevalja.
Prof. Dobrilo ARANITOVIĆ – PLJEVALJSKI KRAJ U PUTOPISNOJ PROZI GRIGORIJA BOŽOVIĆA ILI: PLJEVLJA – LJUBAV I KOB JEDNOG PUTOPISCA
„…Najveća vrednost ovoga kraja je čovek, seljak. On je najuporniji i najtvrdokorniji u našem narodu. Mahniti, svesni, durnoviti do najveće dinarske plahovitosti čuvar rodne grude. Stvaralac jezika, nosilac predanja, bespogodbeni stub nacionalni. Kao matica. Snažan, bez pregibanja, opor i gotov da rekne istinu otvoreno, grubo i tvrdo, i da iza te reči stoji čak ludo i na svoju štetu.
Milić F. PETROVIĆ – BOGOMIR AĆIMOVIĆ DALMA SVESTRANI STVARALAC IZ PLEJADE ISTAKNUTIH PLJEVLJAKA
Istražujući i izučavajući arhivske, muzejske i bibliotečke fondove za Zbornik dokumenata „Pljevlja u dokumentima 1918-1941“, pronašli smo arhivska dokumenta, novinske tekstove, neka vajarskih djela ili reprodukcije djela Bogomira Aćimovića Dalme koja svedoče o njegovom dinamičnom životu, značajnom stvaralaštvu i prisustvu u pariskim umjetničkim krugovima između dva svjetska rata.
Salih SELIMOVIĆ – OSTACI HRIŠĆANSKIH TRDICIJA KOD MUSLIMANA U SREDNJEM POLIMLJU, BIHORU I NA PEŠTERSKOJ VISORAVNI
Srednje Polimlje, Bihor i Pešterska visoravan (sada se najčešće naziva Sjeničko-pešterska visoravan) je prostor koji danas pripada opštinama Prijepolje, Bijelo Polje, Priboj, Pljevlja, Nova Varoš, Sjenica i Tutin. Polimlje je kičma Stare Raške, a Pešterska visoravan je bila rezidencijalni deo i „prvo ognjište u baštini Nemanjića“.
Prof. dr Slobodan MIŠOVIĆ – STANOVNIŠTVO PLJEVALJSKOG KRAJA U 20. VEKU
Poznato je da su pljevaljski kraj naseljavali Iliri, Rimljani, Srbi i Turci. Prvi zvanični podaci o popisu stanovništva govore da su Turci, tri godine po zauzimanju Pljevalja (1465), izvršili popis 1468. godine, u kojem je registrovano da „to naselje ima 72 kuće i 23 neoženjena muškarca‘“ . U narednom popisu 1477. godine, navodi se da Pljevlja imaju 101 kuću i 12 neoženjenih muškaraca. Već 1516. godine. isti izvori navode da ovo naselje ima 130 hrišćanskih i 20 muslimanskih domova.