Tag Archives: Pljevlja

Dr Nedeljko RADOSAVLJEVIĆ – NEKOLIKO IZVORA O PLJEVALJSKOM KRAJU I HERCEGOVAČKOJ MITROPOLIJI POD DUHOVNOM VLAŠĆU VASELJENSKE PATRIJARŠIJE (1766 – 1878) (metodološki pristup njihovoj analizi)

Od ukidanja Pećke patrijaršije 1766, do Berlinskog kongresa 1878, čije odluke su donele značajne geopolitičke promene na Balkanskom poluostrvu, Pljevlja i pljevaljski kraj su, posle Mostara, bili među najznačajnijim delovima Hercegovačke mitropolije. To potvrđuje kako aktivan duhovni život manastira Svete Trojice, tako i postojanje većeg broja crkava i manastira na području Pljevalja i okoline.

Salih SELIMOVIĆ – PLJEVLJA U MEMOARIMA SIMONA JOANOVIĆA

Ko je bio Simon Joanović? Odgovor na ovo pitanje potrebno je dati odmah na početku ovog rada da bi se jasnije shvatili ciljevi i objašnjavanje određenih pojava i zadataka koje je on kroz svoje memoare predstavio. Simon Joanović je bio vicekonzul Austro-Ugarske u Beogradu od 1885. do 1897. godine. Od 1901. godine obavljao je dužnost civilnog komesara u Pljevljima. Ustvari, on je bio šef obaveštajne službe Austro-Ugarske za Novopazarski sandžak.
Rođen je u Beču 1868. godine. Otac mu se zvao Hariton Joanović, a majka Marija Vlahović, koja je bila pravoslavka. Simon Joanović je dugo živeo
u Beogradu i Cirihu.

Dr Ema MILJKOVIĆ – PLJEVLJA I PLJEVALJSKI KRAJ KAO ISTRAŽIVAČKA TEMA JUŽNOSLOVENSKE OSMANISTIKE

Period omeđen osmanskim zauzimanjem srpskih zemalja s jedne i Prvim srpskim ustankom s druge strane zamišljene istorijske prave predstavlja još uvek jedan od najslabije istraženih perioda srpske nacionalne istorije. Uzroci takvog stanja ne samo u srpskoj, već u čitavoj južnoslovenskoj istoriografiji mogu se objasniti najmanje dvema grupama razloga:

– nepristupačnost izvora relevantnih za takvu vrstu istraživanja (osmanska građa se čuva prvenstveno u turskim arhivima u Istanbulu i Ankari, za koje je u proteklim decenijama bilo izuzetno teško dobiti dozvole za rad; iako je taj proces sada znatno olakšan, ostaje problem nedostatka materijalnih sredstava za ovakvu vrstu istraživanja), i

– nedovoljan broj istraživača sa „specifičnom znanjima“ (poznavanje osmanskog turskog jezika, diplomatike i paleografije) koji bi mogli pristupiti ovom poslu.

Dr Gordana TOMOVIĆ – KTITORI MANASTIRA SVETE TROJICE PLJEVALJSKE

O nastanku manastira Svete Trojice i o njegovim osnivačima poznati su različiti izvori, među kojima su najstariji zapisi u rukopisnim crkvenim knjigama koji se javljaju od 1537. godine, zatim dva ktitorska natpisa na živopisu u prizidanoj priprati iz 1592. godine i tri signirane ktitorske kompozicije, od kojih je jedna o osnivanju hrama u naosu, druga o osnivanju priprate i treća o sekundarnom ktitoru priložniku, svi nastali poslednje decenije XVI veka. Za nesaglasne podatke iz natpisa i pisanih izvora, a naročito za različitu sliku crkve na dvema ktitorskim kompozicijama, ponuđena su relativno prihvatljiva rešenja, ali su i pored toga pojedina pitanja ostala otvorena. Među njima se na prvom mestu postavlja pitanje da li je tu postojalo starije crkveno sedište. Na osnovu poznate zabrane turskih vlasti da se pravoslavni crkveni centri mogu samo obnavljati na starim temeljima, a nikako podizati novi, pretpostavljalo se da je i crkva Svete Trojice pljevaljske nastala na starijoj crkvenoj građevini.

Milić F. PETROVIĆ – PLJEVLJA U REPORTAŽAMA BEOGRADSKE ŠTAMPE 1918 – 1941.

Kada je 1918. stvoreno Kraljevstvo Srba Hrvata i Slovenaca na teritoriji bivše Kraljevine Crne Gore bilo je 10 okruga, među kojima i Okrug pljevaljski, 167 opština i 431.256. stanovnika. Okrug pljevaljski sačinjavala su dva sreza: Pljevaljski i Boljanićki. Ukazom regenta Aleksandra od 30. juna 1919. riješeno je da se Ustav Kraljevine Srbije od 5. jula 1903. zajedno sa svim zakonima Srbije proširi i na 16 okruga u novooslobođenim krajevima, među kojima i na Okrug pljevaljski. Ovim zakonskim aktom su Pljevlja i sva druga mjesta u Raškoj oblasti, na Kosovu i Metohiji i u Makedoniji svrstana u isto područje – Južnu Srbiju, kako su tada nazivani ovi krajevi.