Naselja na srpskom etničkom prostoru našla su se na udaru osmanske vojne sile počev od Maričke bitke 1371. godine. Bez obzira na povremene zastoje i unutrašnje probleme, Osmanlije su tokom XV veka izašle na evropsku političku pozornicu kao respektabilna vojna i politička sila i značajan činilac istorijskih zbivanja.

Husein-pašina džamija, remek djelo islamske arhitekture, po svemu sudeći podignuta je 1569. godine (sl. I). Izgradio je kao svoju zadužbinu Husein-paša Boljanić, Bajram-agin sin, rodom iz sela Boljanić, koje se nalazi oko 20 km udaljeno od Pljevalja.

Od ukidanja Pećke patrijaršije 1766, do Berlinskog kongresa 1878, čije odluke su donele značajne geopolitičke promene na Balkanskom poluostrvu, Pljevlja i pljevaljski kraj su, posle Mostara, bili među najznačajnijim delovima Hercegovačke mitropolije. To potvrđuje kako aktivan duhovni život manastira Svete Trojice, tako i postojanje većeg broja crkava i manastira na području Pljevalja i okoline.

Ko je bio Simon Joanović? Odgovor na ovo pitanje potrebno je dati odmah na početku ovog rada da bi se jasnije shvatili ciljevi i objašnjavanje određenih pojava i zadataka koje je on kroz svoje memoare predstavio. Simon Joanović je bio vicekonzul Austro-Ugarske u Beogradu od 1885. do 1897. godine. Od 1901. godine obavljao je dužnost civilnog komesara u Pljevljima. Ustvari, on je bio šef obaveštajne službe Austro-Ugarske za Novopazarski sandžak.
Rođen je u Beču 1868. godine. Otac mu se zvao Hariton Joanović, a majka Marija Vlahović, koja je bila pravoslavka. Simon Joanović je dugo živeo
u Beogradu i Cirihu.

Period omeđen osmanskim zauzimanjem srpskih zemalja s jedne i Prvim srpskim ustankom s druge strane zamišljene istorijske prave predstavlja još uvek jedan od najslabije istraženih perioda srpske nacionalne istorije. Uzroci takvog stanja ne samo u srpskoj, već u čitavoj južnoslovenskoj istoriografiji mogu se objasniti najmanje dvema grupama razloga:

– nepristupačnost izvora relevantnih za takvu vrstu istraživanja (osmanska građa se čuva prvenstveno u turskim arhivima u Istanbulu i Ankari, za koje je u proteklim decenijama bilo izuzetno teško dobiti dozvole za rad; iako je taj proces sada znatno olakšan, ostaje problem nedostatka materijalnih sredstava za ovakvu vrstu istraživanja), i

– nedovoljan broj istraživača sa „specifičnom znanjima“ (poznavanje osmanskog turskog jezika, diplomatike i paleografije) koji bi mogli pristupiti ovom poslu.