Radoman Risto MANOJLOVIĆ – RADOVI NA OBNOVI MANASTIRA DOVOLJA (Izvještaj za 2008. godinu)
U saradnji sa Odborom za obnovu manastira Dovolja, Zavičajni muzej je građevinskim radovima tokom 2008. godine započeo prvu fazu rekonstrukcije manastirskih konaka. Na osnovu rezultata ranije sprovedenih sistematskih arheoloških istraživanja u dijelu manastirskih konaka, tokom prošle godine urađena je sva neophodna projektna dokumentacija za njegovu rekonstrukciju. U skladu sa Zakonom, projektna dokumentacija je ovjerena od strane nadležnog Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture sa Cetinja.
Milić F. PETROVIĆ – DRŽAVNI RODOSLOV KRALJEVINE JUGOSLAVIJE/SHS 1918 – 1941. GODINE, PROSVETNI PREGLED, BEOGRAD, 2008.
Uzvišenje nauci, dobitak Otadžbini, blagodat čitaocu, to je ovde – usrdno naslovom rečeno – rodoslov jugoslovenske države, njene pojave i postojanja u vremenu između Prvog i Drugog svetskog rata. Celokupnost države, unutar znatne sastavke, pravilna dvojnost razmešta i skupno uobličava: po vremenu kao obaveznom označenju, i naučnim pristupom dogođenim zbivanjima i zavedenim odnosima; istorijska istina neprikosnoveno da slovi, zaista tako visokom odlikom ove knjige. Milić F. Petrović je filozofski gledao jedinstvenim a istoriografski protumačio spojno razlučnim sastojstvo jugoslovenske države, redosledom shodnim njenom postanku po razvoju, uređenosti vladavine i spontano kretane javne društvenosti. Narodnu zajednicu, vrhovnost vladara, vidove vlasti, ustanove po stupnjevima nadležnosti, političke činioce s uticajem na vladavinu, vojno moćstvo države, veroispovedne duhovnosti stanovništva, obradio je on prema stvoru i izgledu postojećih svojstava, svaku posebnost do obima potrebnog poglavlja.
Dr Marica MALOVIĆ-ĐUKIĆ – KOTORSKA I DUBROVAČKA ARHIVSKA GRAĐA O DROBNJACIMA U SREDNJEM VEKU
U istorijskoj literaturi je poznato da su Drobnjaci učestvovali u karavanskoj trgovini koja je povezivala Dubrovnik i Kotor sa gradovima u unutrašnjosti Srbije. Tako su oni često kao ponosnici prolazili kroz Pljevlja i pljevaljski kraj ili su, pak, na drugi način uticali na privredni život u pljevaljskoj obalasti u srednjem veku. Treba istaći da su se neki istaknuti pojedinci iz Drobnjaka vremenom obogatili trgujući i da su se potom naselili u pljevaljskom kraju. Tu su nastavili i dalje da se bave kreditnim i drugim unosnim poslovima. Jedan od njih je bio Skorovoj Vokšić sa svojim sinovima. Njegov najstariji sin Stjepan pominje se 1477. godine kao starešina džemata u nahiji Mileševa. Letnje stanište ovog katuna bilo je u Hranču, danas Ranče, oblast koja se prostire između Pljevalja i Prijepolja. U dubrovačkim izvorima pominju se dvojica sinova Skorovoja Vokšića, što znači da su bili dobro poznati u Dubrovniku, a pominju se i kao kućne starešine u pomenutom katunu. Istaknuti trgovci iz Drobnjaka počinju da se naseljavaju i u susednom Prijepolju, jednom od tranzitnih centara u trgovačkom prometu.
Doc. dr Ema MILJKOVIĆ-BOJANIĆ – KARAVAN SARAJ U PLJEVLJIMA: TRGOVAČKA STANICA NA DUBROVAČKOM DRUMU
Većina trgova i gradova koji su na srpskom etničkom prostoru postojali tokom viševekovne osmanske vladavine predstavljala je tržišta lokalnog značaja, gde su se prodavali viškovi poljoprivrednih i zanatskih proizvoda proizvedenih u samom gradskom naselju ili njegovoj neposrednoj okolini, kao i tržišta za trgovinu artiklima koji se nisu proizvodili na srpskom selu, a koji su bili neophodni za svakodnevni život ljudi, kao što je so, na primer. U gradskim naseljima širom srpskog etničkog prostora održavane su nedeljne pijace, pazari, kao i panađuri, veliki godišnji sajmovi, koji su po datumu održavanja najčešće bili vezani za datum slave nekog sveca.
Mr Žarko LEKOVIĆ – KARAKTERISTIKE ISTORIJSKIH KRETANJA I EKONOMSKO STANJE PREMĆANA NA KRAJU XIX I POČETKOM XX VIJEKA U SVIJETLU DOKUMENATA IZ CRNOGORSKIH ARHIVA
Odlukama Berlinskog kongresa jasno je bilo označeno da sva sela na desnoj obali Tare pripadaju turskoj teritoriji. U mnogim od ovih sela stanovništvo se smatralo kao crnogorsko, pa mu je i odnos prema turskim vlastima bio takav. Po naređenjima iz Carigrada turske vlasti su trebale za nekoliko godina da izbjegavaju sukobe sa njim. U Prenćanima organa turske vlasti nije ni bilo, a sve međusobne odnose mještana regulisao je pogranični crnogorski kapetan. Ovo selo, naseljeno Jezercima i Šarancima na koje su se oslanjali, priznalo je tursku upravu tek 1886. godine. Naime, tek je sredinom 1886. godine delegacija Prenćana saopštila paši u Pljevljima da će davati desetinu i ostale dažbine, s tim da im se dozvoli da osnuju svoj odred radi zaštite od kolašinskih Turaka sa buljukbašom na čelu. Ubrzo potom u selu se već nalazila stanica turske posade.