Ukazom regenta Aleksandra od 7/20. decembra 1918. formiran je Mi-
nistarski savjet Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca, sa 17. ministar-
stava, među kojima i Ministarstvo inostranih djela (MIP). Ovim aktom je
praktično dotadašnje Ministarstvo inostranih djela Kraljevine Srbije
preimenovano u Ministarstvo inostranih djela Kraljevstva Srba, Hrva-
ta i Slovenaca. Ministarstvo je nastavilo da radi u novoj državi sa
postojećom diplomatskom i konzularnom mrežom u inostranstvu. Dvana-
est poslanstva Kraljevine Srbije nastavilo je rad praktično bez prekida.
Četiri poslanstva obnovila su rad nakon obnove diplomatskih odnosa sa
državama ratnim protivnicima (1920), odnosno 1924, dok je poslanstvo
u Moskvi obnovljeno tek 1940. godine. Sa ostalih (13) država postepe-
no su uspostavljani diplomatski odnosi.1 Za prvog ministra inostranih

Pokušaj da se proširi i prevaziđe granica tradicionalne istorio-
grafije, zaokupljene fenomenima politike, sukoba, poželjnih teza i ideja,
uvijek je bila preokupacija istoriografa. Svaka nova generacija istoriča-
ra pokušavala je da prošlost sagleda u cjelovitosti društvenog života,
umjesto crno-bijelih predstava. To je zahtjevalo traganje za novim meto-
dološkim pristupima istraživanju i provjeri klasičnih i tradicional-
nih naučnih metoda. Zbog toga kritičko preispitivanje i istraživačko
upotpunjavanje napisanog svakoj generaciji istraživača otvara horizonte
neistraženog, neosvijetljenog, često svjesno zatamljenog i uklopljeno u
matricu „jedinog ispravnog“ istorijskog znanja.

Čovek kao biće ne može postojati, a da nema ličnosti. Priroda se po-
starala uz složene biopsihološke i spoljne uticaje da stvara opštu raz-
novrsnost ličnosti. Još niko nije pronašao dve apsolutno identične lič-
nosti. Čak i jednojajčani blizanci psihološki se razlikuju u pojedinim
finesama. U složenom bioinženjeringu hipotetičnog budućeg kloniranja
ličnosti i klonirana ličnost kao kopija darodavca neće biti apsolutno
identična.

Na putopise, kao važan istorijski izvor, pažnju je skrenuo još Jovan
Ristić, polovinom XIX veka. On je tom prilikom istakao da putopisci,
uprkos čestoj površnosti, donose vesti kojih nema u drugim vrstama izvo-
ra. Tom prilikom J. Ristić je načinio i prvi popis tada poznatih putopi-
sa.1 Pored svih slabosti putopisa kao istorijskog izvora (površnost, lič-
ni stav i impresija putopisca, nepoznavanje jezika i prostora) oni ipak
predstavljaju značajan izvor za istoriju, istorijsku geografiju, etnologiju.
Putopisci predstavljaju prisutne i neposredne svedoke dogaćaja i bez nji-
hovog prožimanja sa arhivskim dokumentima i drugom izvornom građom ne-
ma istorijske istine.2 Ipak, i pored svog značaja, putopisi još uvek nisu
iskorišćeni u potpunosti u našoj istoriografiji.

Period omeđen osmanskim zauzimanjem srpskih zemalja s jedne i Prvim
srpskim ustankom s druge strane zamišljene istorijske prave predstavlja
još uvek jedan od najslabije istraženih perioda srpske nacionalne isto-
rije. Uzroci takvog stanja ne samo u srpskoj, već u čitavoj južnoslovenskoj
istoriografiji mogu se objasniti najmanje dvema grupama razloga:
– nepristupačnost izvora relevantnih za takvu vrstu istraživanja
(osmanska građa se čuva prvenstveno u turskim arhivima u Istanbulu i An-
kari, za koje je u proteklim decenijama bilo izuzetno teško dobiti dozvole
za rad; iako je taj proces sada znatno olakšan, ostaje problem nedostatka
materijalnih sredstava za ovakvu vrstu istraživanja), i
– nedovoljan broj istraživača sa „specifičnom znanjima“ (poznavanje
osmanskog turskog jezika, diplomatike i paleografije) koji bi mogli pri-
stupiti ovom poslu.